میلگردها از مهمترین مصالح ساختمانی هستند که ساخت و اجرای یک ساختمان بدون آنها امکان پذیر نمیباشد. این میلگردها در طول و قطرهای مختلف تولید شده و در زمان ساخت ساختمان به قطعاتی کوچکتر یا بزرگتر تبدیل میشوند که به این کار آرماتوربندی میگویند.
وصله آرماتورها در اجرای اسکلتهای بتنی همواره از موارد با اهمیت به شمار میرود. گاهی لازم است که برای ساخت یک آرماتور در ابعاد مورد نیاز، مسلح کردن صحیح بتن، تمام شدن طول میلگرد، نیاز به تطویل طول بتن و یا به علت خم میلگرد، میلگردهای مختلف را به هم متصل کنند. به این کار وصله میلگرد یا وصله آرماتور گفته میشود.
وصله آرماتورها به یکدیگر به چهار طریق اورلپ، فورجینگ، کوپلینگ به وسیله کوپلر یا وصله اتکایی میلگرد انجام میشود. انجام وصله میلگردها یک کار تخصصی است و انتخاب روش اشتباه میتواند آسیبهای جبرانناپذیری را به همراه داشته باشد.
انواع وصله آرماتورها
وصله میلگرد اورلپ یا وصله پوششی
اگرچه کلمه اورلپ (Overlap) به معنای هم پوشانی صحیح است اما اورلب نیز در میان اهل فن رایج است.
وصله آرماتور اورلپ در ستونها و با کنار هم قرار دادن دو میلگرد در قسمتی از طول آنها اجرا میشود. به طولی که دو میلگرد باید در کنار هم قرار داده شوند طول پوشش می گویند. اورلپ تنها برای میلگردهای با قطر کمتر از 36 میلیمتر مجاز است. استفاده از تکنیک اورلب برای گروه میلگردها (تعدادی میلگرد در کنار هم به عنوان یک مجموعه میلگرد) مجاز نیست، اما هریک از میلگردها را میتوان جداگانه با اورلب بهم متصل کرد.
در این حالت، نواحی وصله میلگردهای مختلف نباید با هم تداخل داشته باشند و طول پوشش لازم برای وصله پوششی هر دو میلگرد باید بر اساس طول پوشش لازم برای هریک از میلگردها تعیین شود.
یکی دیگر از نکات مهم در وصله اورلپ میلگردها فاصله محور تا محور دو میلگرد است. در صورتی که دو میلگرد در تماس با یکدیگر نباشند، در محل وصله غیر تماسی باید با میلگردهای عرضی عمود بر میلگردهای وصله شونده محصور شوند.
طبق مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، این فاصله در اعضای خمشی نباید بیشتر از یک پنجم طول پوشش لازم و یا بیشتر از 150 میلیمتر باشد. در سایر اعضا این مقدار به 5 برابر قطر میلگرد کوچکتر محدود میشود.
چرا استفاده از اتصالات اورلپ جهت وصله آرماتورها مناسب نیست؟
- آرماتورها به طور کامل هم راستا نخواهند شد.
- به علت هم راستا نبودن میلگردها، عمل آرماتور بندی به سختی انجام خواهد گرفت.
- رعایت تمامی پارامترهای قانونی در زمان انجام اتصالات اورلب دشوار است.
- محدودیت در طراحی و عدم اطمینان از اتصالات
در مقاطعی که تراکم آرماتورهای آن بالا است به جای استفاده از وصله پوششی (اورلپ) میتوان از وصله کوپلینگ (مکانیکی) و یا وصله فورجینگ (جوشی) استفاده کرد. این کار موجب کاهش تراکم آرماتورها، در امتداد هم قرار گرفتن محور آنها، استحکام کافی و شکل پذیری مناسب، جلوگیری از کرمو شدن بتن، صرفه جویی در میلگرد و کاهش هزینهها میشود.
