وال پست یا وادار، عضوی با مقطع فولادی یا بتنی است که به منظور مهار حرکت خارج از صفحه دیوار مورد استفاده قرار می‌گیرد. وال پست، عملکرد سازه در برابر بارهای دینامیک نظیر باد و زلزله را تقویت می‌کند. در این مقاله، به معرفی کاربردها، انواع، اتصالات و الزامات اجرایی وال پست یا وادار می‌پردازیم.
وال پست یا وادار چیست؟
«وادار» (Stud) و «وال پست» (Wall Post)، مجموعه‌ای از المان‌های غیر سازه‌ای غیر باربر هستند که بخشی از دیوار یا پارتیشن را تشکیل می‌دهند.
وظیفه این المان‌ها، بهبود عملکرد دیوار در برابر بارهای لرزه‌ای و به حداقل رساندن تخریب‌های ناشی از زلزله است. معمولا به مجموعه اتصالات (نبشی، ناودانی، میلگرد بستر) و پروفیل‌های قائم/افقی مورد استفاده در ساختار دیوار، وال پست می‌گویند.
وال پست چگونه از تخریب دیوار در هنگام زلزله جلوگیری می‌کند؟
هدف اصلی اجرای وال پست، جلوگیری از تخریب دیوار در هنگام زلزله است. البته این به معنای ترک نخوردن دیوار در صورت اعمال بارهای لرزه‌ای نیست. وال پست با کاهش طول آزاد دیوار و فراهم کردن امکان جابجایی جانبی، صلبیت سازه را کاهش می‌دهد. به این ترتیب، عملکرد دیوار در برابر بارهای لرزه‌ای (دینامیک سازه) تقویت می‌شود.
تفاوت بین وال پست و ستون چیست؟
وال پست و ستون، هر دو از المان‌های عمودی سازه هستند. با این وجود، وادار یک المان غیر باربر به شمار می‌رود که بار اعمال شده بر این المان نباید بیشتر از 1300 نیوتون باشد.
آئین نامه اجرای وال پست چیست؟
مهمترین مرجع برای اجرای وال پست، استاندارد 2800 ایران (آیین‌نامه ایمنی ساختمان‌ها در برابر زلزله) و بخصوص پیوست ششم آن (طراحی لرزه‌ای اجزای غیر سازه‌ای معماری) است.
البته در مبحث‌های مقررات ملی ساختمان نیز اشاره‌هایی به نحوه اجرا و اتصال وادارها شده است. از مهمترین کتاب های مهندسی عمران در این زمینه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استاندارد ۲۸۰۰ ایران: ویرایش چهارم، بند 7-5-3 (دیوار غیر سازه‌ای)
- پیوست ششم استاندارد 2800 ایران: ویرایش چهارم، بند پ6-1-4-2-1 (وادارها)
- مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان: ویرایش 1396، بند 4-9-1 (دیوارها)
- مبحث ششم مقررات ملی ساختمان: ویرایش 1398، بند 6-5-2-2 (ضوابط مربوط به جداکننده‌ها)
- مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان: ویرایش 1392، بند 8-5-5-7، بخش پ (دیوارهای جداگر)