پروژه‌های ساختمانی، همیشه مطابق با نقشه‌های تهیه شده پیش نمی‌روند و در حین اجرای پروژه، امکان برخورد با موانع و مشکلات مختلف وجود دارد. این موانع، مجری پروژه را وادار به فاصله گرفتن از موارد ذکر شده در نقشه‌های اصلی می‌کند. تغییرات اعمال شده بر روی طرح‌ها و نقشه‌های اصلی، نیاز به مستندسازی و ارسال به دستگاه‌های مشاور و کارفرما دارند. به این منظور، برای مقایسه نحوه پیشرفت پروژه و مطابقت آن با نقشه‌های اصلی، نقشه‌هایی از وضعیت فعلی ساختمان تهیه می‌شوند. به این نقشه‌ها، «نقشه ازبیلت» (As-Built Drawing) می‌گویند.
تمام اصطلاحات و تغییرات جزئی تا کلی اعمال شده بر روی نقشه‌های اصلی، در نقشه‌های ازبیلت لحاظ می‌شوند. این نقشه‌ها، یک تصویر دقیق از وضعیت فعلی پروژه را به نمایش می‌گذارند. فرآیند ترسیم نقشه‌های ازبیلت، معمولا پس از تکمیل فاز اولیه ساخت و ساز کلید می‌خورد.
نام دیگر نقشه ازبیلت چیست ؟
نقشه‌های ازبیلت، به صورت مختصر و با عنوان ازبیلت نیز شناخته می‌شوند. برخی به اشتباه، ازبیلت را «ازبیلد» (As-Build) تلفظ می‌کنند. عبارت «ازبیلت» (As-Built)، به وضعیت فعلی پروژه و همان‌طوری که اجرا شده اشاره دارد. معادل فارسی نقشه ازبیلت با عنوان «نقشه چون-ساخت» شناخته می‌شود.
تهیه نقشه ازبیلت وظیفه کیست ؟
تهیه نقشه‌های ازبیلت، وظیفه پیمانکار و مجری پروژه است. البته در فرآیند تهیه این نقشه‌ها، پرسنل اجرایی و در فرآیند تایید آن‌ها، مهندسان مشاور نیز دخیل هستند. در اغلب پروژه‌ها، تیم نقشه‌برداری پیمانکار، وظیفه برداشت جزئیات ساختمان و ترسیم نقشه ازبیلت آن را بر عهده دارد.
چه چیزی در نقشه ازبیلت آورده می شود ؟
یک ازبیلت کامل و کاربردی، تمام تغییرات المان‌های اصلی ساختمان را دربرمی‌گیرد. از المان‌هایی که آوردن تغییرات آن‌ها در نقشه‌های ازبیلت ضروری است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- موقعیت‌های مکانی: تمام تغییرات مربوط به جابجایی محل قرارگیری درها، پنجره‌ها، لوله‌ها، نجاری‌ها و دیگر مشصخه‌های اصلی ساختمان
- مصالح: ثبت تمام مصالح مغایر با موارد ذکر شده در نقشه‌های اصلی
- ابعاد: یادداشت تمام اندازه‌های تغییر یافته برای تمام المان‌های ساختمان
- نصب: فهرست کردن تجهیزات نصبی نظیر سیستم تهویه، وسایل الکترونیکی یا پنجره‌ها
- عضوهای سازه‌ای و غیرسازه‌ای: به‌روزرسانی مشخصات المان‌های سازه‌ای و غیرسازه‌ای نظیر ستون‌ها، تیرها، نرده‌ها و غیره
اطلاعات قابل ذکر در نقشه ازبیلت، به موارد بالا محدود نمی‌شود. مستندات تکمیلی (تاریخ‌ها، برچسب‌ها، کارهای اضافی)، یادداشت‌های راهنما و تصاویری نظیر عکس‌های دستی یا ماهواره‌ای نیز می‌توانند در نقشه‌های ازبیلت قرار گیرند.
