مقاومت فشاری، توانایی ماده یا سازه در تحمل بارهای وارده بدون رخ دادن ترک یا تغییرشکل است. مقاومت فشاری بتن به عنوان یکی از مهمترین نقاط مثبت این ماده شناخته می‌شود. این ویژگی معمولا به عنوان معیاری برای ارزیابی کیفیت کلی بتن و همچنین توصیف ویژگی‌های دیگر آن نظیر روانی و یکنواختی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورت ساخت اصولی مخلوط سیمانی، مقاومت فشاری آن می‌تواند به اندازه یک سنگ سخت طبیعی باشد.

 

 

ساختمان بزرگ بتنی
                                              استفاده از بتن به عنوان مصالح اصلی در ساخت یک سازه بزرگ بتنی

واحد مقاومـت فشاری بتن

مقاومت فشاری با واحد مگاپاسکال (MPa) در سیستم SI و واحد پوند بر اینچ مربع (psi) در سیستم واحدهای اندازه‌گیری آمریکایی نمایش داده می‌شود. استحکام فشاری بتن در حالت معمولی در بازه 15 تا 30 مگاپاسکال تغییر می‌کند. البته برای سازه‌های صنعتی و تجاری سقف این بازه بیشتر خواهد بود.

 

رابطه مـقاومت فشاری با سن بتن

استحکام فشاری بتن با گذشت زمان افزایش می‌یابد. بنابراین هرچه سن بتن بالاتر باشد، مقاومت فشاری آن نیز بیشتر خواهد بود. جدول زیر، روند افزایش استحکام فشاری بتن در طول زمان را نشان می‌دهد.

 

سن بتن (تعداد روز سپری شده از زمان ساخت بتن) درصد مقاومت فشاری
1 روز 16 درصد
3 روز 40 درصد
7 روز 65 درصد
14 روز 90 درصد
28 روز 99 درصد

 

طبق جدول بالا، استحکام فشاری بتن پس از 28 روز به 99 درصد مقاومت واقعی خود می‌رسد. به همین دلیل، معمولا هنگامی که صحبت از استحکام فشاری بتن می‌شود، منظور مقاومت 28 روزه آن است.

 

عیار بتن

حداقل مقاومت فشاری 28 روزه مورد نیاز بتن برای ساخت یک سازه بتنی با عنوان «عیار بتن» (Grade of Concrete) شناخته می‌شود. نمایش این عیار به صورت ترکیبی از حرف انگلیسی M با عدد مقاومت فشاری مورد نیاز (بر حسب مگاپاسکال) است. به عنوان مثال، عیار بتنی با مقاومت فشاری 20 مگاپاسکال، M20 خواهد بود. بتن‌های دارای مقاومت فشاری پایین (M15 تا M25) معمولا برای ساخت سازه‌های کوچک و بتن‌های دارای مقاومت فشاری بالا ( M30 به بالا) برای ساخت سازه‌های بزرگ استفاده می‌شوند. در جدول زیر، رابطه بین عیار بتن با مقاومت فشاری 7 روزه و 28 روزه آن را نمایش داده شده است.

 

عیار بتن حداقل مقاومت فشاری 7 روزه مقاومت فشاری 28 روزه
M15 10 مگاپاسکال 15 مگاپاسکال
M20 13.5 مگاپاسکال 20 مگاپاسکال
M25 17 مگاپاسکال 25 مگاپاسکال
M30 20 مگاپاسکال 30 مگاپاسکال
M35 23.5 مگاپاسکال 35 مگاپاسکال
M40 27 مگاپاسکال 40 مگاپاسکال
M45 30 مگاپاسکال 45 مگاپاسکال

 

به دلیل محدودیت‌های زمانی انجام آزمایش در برخی از پروژه‌ها، از مقاومت فشاری 7 روزه به عنوان معیاری برای کنترل کیفیت استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که در این حالت باید مقاومت فشاری 7 روزه را مطابق جدول بالا به مقاومت فشاری 28 روزه تبدیل کرد. به علاوه، برای اعتبارسنجی نتایج می‌توان چندین نمونه را در بازه‌های زمانی مشخص، مورد آزمایش قرار داد. عوامل متعددی بر روی مقاومت فشاری بتن تاثیرگذار هستند که در بخش بعدی به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.