مشخصات بتن چه هستند؟
خواص و مشخصات بتن، به مشخصات اجزا تشکیل دهنده، نسبت مخلوط کردن اجزا، روش تراکم و نظارت بر روی نحوه قرارگیری بتن در محل مورد استفاده، تراکم و عمل آوری آن بستگی دارد. برای بتنی که به تازگی مخلوط شده است، ویژگی‌های زیر از اهمیت بالایی برخوردار هستند:
- «روانی» (Consistency): قابلیت جریان یافتن
- «پایداری» (Stability): مقاومت در برابر جداشدگی و از هم پاشیدن اجزا
- «کارایی» (Workability): سهولت به کارگیری، جانمایی، تحکیم و نهایی کردن کار
- «پرداخت» (Finishability): سهولت به اتمام رساندن مراحل نهایی به منظور رسیدن به مشخصات سطح دلخواه
پس از سخت شدن بتن، خواص زیر مورد توجه و ارزیابی قرار می‌گیرند:
- «مقاومت» (Strength): مقاومت در برابر کرنش و گسیختگی ناشی از اعمال نیروهای خارجی (فشار، خمش، کشش، پیچش و برش)
- «دوام» (Durability): مقاومت در برابر هوازدگی، مواد شیمیایی، سایش و دیگر شرایط محیطی
- «صرفه اقتصادی» (Economy): عملکرد مورد انتظار و متناسب با هزینه صورت گرفته
مقاومت بتن چیست و چه اهمیتی دارد؟
مقاومت بتن، یکی از مهمترین نقاط مثبت آن به شمار می‌رود. اگرچه، با وجود بالا بودن مقاومت فشاری بتن (نزدیک به مقاومت فشاری فولاد)، مقاومت کششی آن نسبتا پایین (حدود یک دهم مقاومت فشاری) است. از این‌رو، در حین ساخت سازه‌های بتنی، معمولا مقاومت کششی به عنوان معیار اصلی طراحی در نظر گرفته می‌شود. برای درک بهتر اهمیت این موضوع، شکل زیر را در نظر بگیرید. این شکل، یک تیر بتنی را نمایش می‌دهد که مرکز آن از بالا در معرض بار قرار دارد. در این وضعیت، بخش بالایی تیر تحت فشار و بخش پایینی تحت کشش قرار می‌گیرد. ایجاد ترک در تیرهای متشکل از بتن معمولی می‌تواند باعث رخ دادن شکست ناگهانی شود.
مسئله پایین بودن مقاومت کششی، سبب ایجاد ترک‌های کششی و شکست سازه‌های بتنی تحت بارهای شدید می‌شود. به منظور جلوگیری از این مسئله، سازندگان معمولا شبکه‌ای از میله‌های فولادی را درون بتن قرار می‌دهند تا مقاومت کششی سازه افزایش یابد (استفاده از بتن مسلح، پیش تنیده و غیره).
مقاومت فشاری بتن با گذشت زمان افزایش می‌یابد. به همین دلیل برای سنجش کیفیت محصول نهایی، معمولا اولین آزمایش مقاومت فشاری پس از ۷ روز بر روی نمونه انجام می‌شود. طبق استاندار ASTM (+)، آزمایش‌های بعدی باید با دوره‌های زمانی 28 و 90 روزه انجام شوند. معمولا مقاومت فشاری 7 روزه بتن، حدود 60 تا 70 درصد مقاومت 28 روزه آن خواهد بود.