فشار جانبی خاک چیست؟

 

«فشار جانبی» (Lateral Pressure)، فشاری است که خاک در راستای افقی اعمال می‌کند. این ویژگی، بر روی تحکیم و مقاومت خاک‌ها تاثیر مستقیم دارد. فشار جانبی، در طراحی سازه‌هایی نظیر دیوار حائل، حفریات زیرزمینی، تونل، فونداسیون عمیق مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

 

دیوار حایل
                                                            فشار جانبی از سمت خاک به دیوار حایل اعمال می‌شود.

 

 

از پارامترهای موثر بر فشار جانبی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

  • مقاومت برشی
  • وضعیت کرنش جانبی
  • فشار آب منفذی
  • حالت تعادل حدی
  • شکل دیوار و سطح زمین
  • شرایط زهکشی
  • فعل و انفعال بین خاک و دیوار

 

ظرفیت باربری خاک چیست؟

 

«ظرفیت باربری» (Bearing Capacity)، ظرفیت زمین در نگهداری بارهای اعمال شده است. این مفهوم بیشتر برای فونداسیون‌های خاکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این ترتیب، ظرفیت باربری خاک، حداکثر فشار میانگین بین فونداسیون و خاک است که منجر به شکست برشی نمی‌شود. ظرفیت باربری، تاثیر زیادی بر روی نشست دارد.

 

 

نشست زمین
                                                                     نشست ساختمان به دلیل کافی نبودن ظرفیت باربری

 

 

ظرفیت باربری خاک، به پارامترهای برشی (زاویه اصطکاک، چسبندگی) و ابعاد فونداسیون (مخصوصا عمق) بستگی دارد.

 

نشست خاک چیست؟

 

جابجایی رو به پایین زمین بر اثر اعمال بارهای تحکیم‌کننده خاک، با عنوان «نشست» (Settlement) شناخته می‌شود. از پارامترهای موثر بر نشست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

  • میزان بارهای اعمال شده
  • سفتی خاک
  • ظرفیت باربری

 

مدول الاستیسیته خاک چیست؟

 

مدول الاستیسته، معیاری برای توصیف سفتی یا صلبیت مواد جامد است. این کمیت، از روی شیب منحنی تنش-کرنش به دست می‌آید. مدول الاستیسته خاک، معمولا به منظور تعیین نشست مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به نوع خاک، مدول الاستیسته بین 0.07 (حداقل مدول رس خیلی نرم) تا 27 گیگاپاسکال (حداکثر مدول ماسه لای‌دار سخت) قرار دارد.