عیار بتن، معیاری است که بتن را بر اساس مقاومت فشاری آن تقسیمبندی میکند. در جدول زیر، تقسیم بر اساس عیارهای مختلف را مشاهده میکنید.حرف M در عیار به واژه «Mix» (مخلوط) و عدد کنار آن به مقاومت 28 روزه نمونه مکعبی با سطح مقطع 150 میلیمتر اشاره دارد. بتن بار عیارهای M5 و M7.5 برای پی، دیوارهای بنایی و دیگر سازههای ساده یا موقت مورد استفاده قرار میگیرند. عیارهای پایینتر از M15 برای بتن مسلح و عیارهای پایینتر از M30 برای بتن پیش تنیده مناسب نیستند.
نوع بتن | عیار | مقاومت 28 روزه (مگاپاسکال) |
معمولی | M10 | 10 |
M15 | 15 | |
M20 | 20 | |
استاندارد | M25 | 25 |
M30 | 30 | |
M35 | 35 | |
M40 | 40 | |
M45 | 45 | |
M50 | 50 | |
M55 | 55 | |
مقاومت بالا | M60 | 60 |
M65 | 65 | |
M70 | 70 | |
M75 | 75 | |
M80 | 80 |
اصلیترین مزایای این ماده عبارت هستند از:
- صرفه اقتصادی در طولانی مدت؛ به غیر از سیمان، باقی مواد را میتوان از آب و سنگدانههای ریز و درشت در دسترس در منطقه تهیه کرد.
- مقاومت فشاری بالا و مقاومت در برابر خوردگی و هوازدگی؛ در صورت ساخت اصولی بتن، مقاومت فشاری آن میتواند به اندازه یک سنگ سخت طبیعی باشد.
- کارایی بالا برای استفاده در شکل و اندازههای مختلف؛ امکان استفاده چندباره از قالبها در کارهای مشابه دیگر، هزینهها را کاهش میدهد.
- امکان ترکیب با تقویتکنندههای فولادی؛ به دلیل مشابه بودن ضریب انبساط حرارتی بتن و فولاد، ترکیب آنها (محصولی با مقاومت فشاری و کششی بالا) را میتوان در بسیاری از سازهها به کار برد.
- قابلیت ترمیم؛ شاتکریت، امکان پر کردن ترکهای سطحی بتن و تقویت آن را فراهم کرده است.
- قابلیت پمپاژ؛ این قابلیت، انتقال بتن به محلهای دشوار را نیز آسان میکند.
- دوام بالا، مقاومت در برابر آتش؛ نیاز به تعمیر و نگهداری بسیار کمتر از دیگر مصالح ساختمانی است.
معایب بتن، شامل موارد زیر میشوند:
- مقاومت کششی پایین و ایجاد ترک؛ برای رفع این مشکل از تقویتکنندههای فولادی، مش یا الیاف دیگر استفاده میشود.
- کاهش حجم بتن تازه در هنگام خشک شدن و افزایش حجم بتن سخت شده در هنگام مواجه با رطوبت؛ باید برای پیشگیری از گسترش ترک ناشی از این مشکلات، تدابیر لازم در مورد اتصالات سازه اتخاذ شوند.
- انبساط و انقباض ناشی از تغییرات دما؛ استفاده از اتصالات حرکتی میتواند تا حدی تبعات ناشی از این مسئله را برطرف کند.
- خزش ناشی از تحمل بارگذاری مداوم؛ این مسئله باعث کاهش پیش تنش در سازههای پیشتنیده میشود.
- «شوره زدن» (Efflorescence)؛ وجود رطوبت میتواند باعث حل نمکهای محلول و ایجاد یک سطح شوره بر روی بتن شود.
- حساسیت به مواد قلیایی و سولفات؛ امکان تجزیه و فروپاشی در مواجه با این مواد وجود دارد.
- عدم شکلپذیری؛ این ویژگی به عنوان یکی از معایب مهم در طراحی سازههای مقاوم در برابر زلزله محسوب میشود.