عوامل موثر بر انتخاب سازه نگهبان
نوع و میزان سازه‌های نگهبان به پارامترهایی نظیر پایداری و زاویه شیب طبیعی (پارامترهای مکانیک خاک)، نزدیکی گود به سازه‌های مجاور (جاده، تاسیسات، ساختمان)، سطح آب زیرزمینی، نوع خاک، عمق گودبرداری، زمان خودنگهداری دیواره‌های گود، فصل اجرا و شرایط جوی بستگی دارد.
زاویه شیب طبیعی چیست؟
«زاویه شیب طبیعی» (Angle of Response)، حداکثر زاویه پایدار سطح ماده بدون نیاز به سازه نگهبان را نمایش می‌دهد. عدد دقیق این زاویه به سطح آب زیرزمینی بستگی دارد. با این وجود، مقدار میانگین زاویه شیب طبیعی انواع خاک‌ها عبارت است از:
- رس زهکشی شده: 45 درجه
- رس مرطوب: 16 درجه
- ماسه خشک و شن: 40 درجه
- ماسه مرطوب: 22 درجه
همان‌طور که مشاهده می‌کنید؛ رطوبت، از پارامترهای بحرانی در زاویه شیب طبیعی و در نتیجه، پایداری دیواره‌های گود است.
عمق اجرای سازه نگهبان چقدر است؟
امکان ریزش دیواره و آسیب به افراد در گودبرداری‌های کم عمق نیز وجود دارد. طبق یک قاون سر انگشتی، اگر عمق گود از 1.2 متر بیشتر شود، اجرای سازه نگهبان الزامی خواهد بود. البته این قانون برای خاک‌های معمولی و بدون در نظر گرفتن شرایط بحرانی است. در صورتی که شرایط خاک نامساعد بوده و یا میزان بارهای اعمال شده بر روی آن زیاد باشد، احتمال ریزش دیواره‌های گود با عمق کمتر از 1.2 متر نیز وجود دارد. این مسئله می‌تواند باعث آسیب به کارکنان درون گود شود.
سازه نگهبان سازه‌ای است که به منظور پایدارسازی دیواره‌های محل گودبرداری و جلوگیری از پیامدهای ریزش آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. سازه‌های نگهبان دارای انواع بسیار زیادی هستند.