بتن مسلح پیش ساخته یا «بتن پیش ساخته» (Precast Concrete)، یکی از انواع بتن است که در کارخانه و تحت نظارت تولید میشود. بتنهای پیشساخته اغلب به منظور اجرای اعضای سازهای نظیر تیر، ستون، دال، فونداسیون و غیره مورد استفاده قرار میگیرند. ساخت این بتنها در کارخانه، امکان اعمال پیشتنیدگی به المانهای تقویتکننده را فراهم میکند. از کاربردهای این بتن آرمه پیش ساخته میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساخت اعضای سازهای ساختمان
- ساخت دیوار و نمای ساختمان
- ساخت المانهای پیش تنیده ساختمان
- ساخت قطعات پروژههای زیر ساختی نظیر عرشه پل، لاینینگ تونل مترو و غیره
- ساخت مخزن آب، سپتیک تانک، محفظه زهکشی، تراورس راهآهن، تیرهای کف، دیوارهای محوطه ساختمان و لولههای انتقال آب
-
مزایا و معایب بتن پیش ساخته
ساخت بتن آرمه در کارخانه، امکان تولید تعداد زیادی از المانهای سازهای با ابعاد مشابه و کیفیت بالا را فراهم میکند.
- اجرای المانهای سازه بر روی زمین به جای ارتفاع
- امکان اجرای المانهای سازه در محیط کنترل شده و به دور از عوامل مخرب جوی نظیر باران، غبار، گرما/سرمای شدید
- استفاده از قالبهای مخصوص برای ساخت چندین المان تکراری
- استفاده از تجهیزات مخصوص برای انتقال بتن و بتنریزی
- کنترل گیرش بتن
مزایای بالا، باعث افزایش کیفیت بتن مسلح پیش ساخته نسبت به بتنهای مسلح برجا میشود. علاوه بر این، سرعت ساخت و ساز با استفاده از این مصالح ساختمانی بسیار بالا بوده و نیازی به صبر کردن برای رسیدن به مقاومت 28 روزه نیست. البته این نوع بتن آرمه محدودیتهایی دارد که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم:
- نیاز به طراحی دقیق: عدم یکپارچگی یا پیوستگی کامل سازه به دلیل مجزا بودن المانهای سازهای و ایجاد درز
- نیاز به مواد درزبندی مخصوص: وجود ناپیوستگی بین المانهای سازهای و غیر سازهای
- سنگین بودن المانهای پیش ساخته: نیاز به استفاده از جرثقیل برای جابجایی و جانمایی المانها در طی اجرای پروژه