بتن پیش ساخته
«بتن پیش ساخته» (Precast Concrete)، به شکلهای بسیار متنوع بتن گفته میشود که ساخت آنها با استفاده از قالبهای مخصوص در کارخانه صورت میگیرد. به منظور استفاده از این بتنها، ابتدا باید گیرش و سفت شدن کامل آنها تحت شرایط کنترل شده انجام شود. میله، دیوار، راه پله، ستون، بلوک، حصار و بسیاری از المانهای سازهای دیگر به صورت پیش ساخته به کار میروند. سازندگان بتنهای پیش ساخته، مشخصات سازه مورد نیاز مشتری را دریافت میکنند؛ آن را با ابعاد دقیق در کارخانه میسازند؛ و به محل پروژه انتقال میدهند. مزیت اصلی استفاده از این بتنها، سرعت کار و کیفیت بالای آنها است. بتنهای پیش ساخته برای شرایطی مورد استفاده قرار میگیرند که نیاز به موارد زیر باشد:
- نسبتبندی بی عیب و نقص ترکیبات
- مخلوط کردن دقیق سیمان، سنگدانه و آب به منظور دستیابی به طرح اختلاط دلخواه
- احتیاط در حین انتقال و بتنریزی در قالبهای از پیش طراحی شده
- عمل آمدن کامل تحت شرایط کنترل شده از نظر دما و رطوبت
بتن پیش تنیده
«بتن پیش تنیده» (Prestressed Concrete)، نوع ویژهای از بتن است که با یک روش خاص ساخته میشود و معمولا در پروژههای بزرگ بتنی مورد استفاده قرار میگیرد. بتنهای پیش تنیده نیز مانند بتنهای مسلح توسط میلههای فولادی تقویت میشوند. با این تفاوت که میلههای مورد استفاده، پیش از قرارگیری در بتن، تحت تنش قرار میگیرند. این میلهها پس از عمل آوری و قرار دادن بتن در محل مورد نیاز در سازه به بتن اضافه میشوند. سپس، با اعمال بار فشاری، مقاومت کششی بخش پایینی المان افزایش مییابد. فرآیند مذکور نیاز به تجهیزات سنگین و تخصص بالای اپراتور دارد.
از مزیتهای بتنهای پیش تنیده میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت فشاری قابل تحمل به طور قابل توجهی افزایش مییابد.
- احتمال گسترش ترکهای کششی در بخش پایین مقطع تیر به میزان زیادی کاهش مییابد.
- وزن اجزا مورد استفاده از کمتر میشود.