اصول طراحی خانه های آینده

خانه جایی است که در آن هم روز خود را شروع می‌کنیم و هم به پایان می‌بریم. همچنین ما الگوهای یکسانی را در اتاق‌های مختلف خانه‎ استفاده می‌کنیم. هر روز در اتاق‌خواب خود می‎خوابیم، در اتاق نشیمن استراحت می‌کنیم، در آشپزخانه آشپزی و در اتاق غذاخوری غذا می‌خوریم. معماران در گذشته از طراحی به سبک‌های سنتی و کلاسیک استفاده می‌کردند. ولی امروزه به دنبال سبک‌های جدید مطابق با نیازها و وقایع روز جامعه هستند. از ویژگی‌ طراحی داخلی خانه‌های آینده می‌توان به تداعی احساس لوکس بودن برای ساکنان و ایجاد فضایی برای کاربری‌های خاص اشاره کرد.

با وجود قوانین سختی که در خانه وجود دارد (اختصاص هر اتاق برای یک هدف)، ما زندگی در آن را دوست داریم. زیرا به یک‌روال استاندارد برایمان تبدیل شده است. اما باتوجه‌به رویکردهای جدید فناوری‎، دیجیتالی‌شدن دنیا و تغییرات ناگهانی ناشی از کرونا، چگونه می‌توانیم معنای خانه را بازنگری کنیم؟ یا به بیان دیگر، طراحی خانه‌ها چگونه می‌‎توانند باتوجه‌به این اتفاقات جدید، تغییر کنند؟ اگر چیزی که ما به‌عنوان مسکن از آن یاد می‌‎کنیم، در ذهنمان، فقط همان جایی باشد که نیازهای اساسی‌مان را برآورده کند، چه می‌‎شود؟

درگیرشدن با پاندمی کرونا، ما را وادار کرد تا بسیاری از چیزها را در مورد نحوه زندگی خود، زیر سوال ببریم. بسیاری از ما متوجه شدیم، فضایی که زمانی برای رفع نیازهای روزانه‌مان کافی بود، اکنون کمتر کاربردی به نظر می‌رسد. به‌خصوص اگر با دیگران زندگی می‌کنیم، این مشکل پررنگ‌تر شده است. تغییر بزرگی که اتفاق افتاد این بود که کار در بیرون از خانه تبدیل به دورکاری شد.

بنابراین، نیاز به فضاهای انعطاف پذیرتر و سازگارتر در خانه به وجود آمد. به‌عنوان‌مثال، دفتر کار خانه‌‎‎مان که عملا از آن استفاده نمی‌کردیم، حالا نیاز دارد تا به روشی جدید بازسازی شود. فراتر از آن، میزهای آشپزخانه و کاناپه‌هایی که حالا روی آن‌ها کار می‌کنیم هم باید تغییر کنند. این فضاها باید به چیزی یکپارچه‌تر، کاربردی‌تر و ارگونومیک‌تر تبدیل ‌شوند تا هم با آینده خانه و هم با آینده دورکاری سازگار باشند.

پاندمی کرونا همچنین به ما نشان داد که فضاهای باز بیرون از خانه، ارزش بسیاری دارند. منظورمان فقط پارک‌های عمومی نیست، بلکه بالکن‌های خصوصی، حیاط‌های خلوت و باغچه‌هایی که زمانی فراموششان کرده بودیم، از آن جمله هستند. اکنون این فضاها تنها شانس ما برای گرفتن هوای تازه و گذراندن زمان، به‌دوراز فضای داخلی محسوب می‌شوند.

زمان آن فرارسیده که ما در مورد اتاق‌هایی که در حال حاضر به آن‌ها عادت داریم اما می‌توانیم بدون آن‌ها زندگی کنیم، تجدیدنظر نمائیم. آنا پویجانر، معمار اسپانیایی یک پیش‌گام، در مورد ایده خانه بدون آشپزخانه است. او که در سال ۲۰۱۶، برنده جایزه ویل‎رایت دانشگاه هاروارد شد، به ایدئولوژی اقتصاد مشترک عقیده دارد. جایی که آشپزخانه مشترک می‌تواند فضایی باشد تا ساکنین در آن تعاملات اجتماعی برقرار کنند.

استفاده از آشپزخانه مشترک، به دلیل اینکه نیاز دارد تا مردم در تماس نزدیک با یکدیگر باشند، ممکن است برایشان مطلوب نباشد. اما با این روش در بلندمدت، می‌توان مسکن سالم و پایدار ساخت و همچنین هدررفت مواد غذایی را هم کاهش داد. اگر ما بتوانیم چیزی حیاتی مانند آشپزخانه را حذف کنیم، تصور کنید چه چیزهای دیگری را می‌توانیم به اشتراک بگذاریم؟ آیا می‌توانیم جلوتر برویم و فضاهای مشترك دیگری در یك خانه، مثلا اتاق نشیمن و ناهارخوری را هم به شکل عمومی استفاده كنیم؟

اخیرا مسابقه‌ای به نام HOME توسط آرک اوت لود (Arc Out Laud) برگزار شد. در این مسابقه از طراحان خواستند تا ایده‌هایی در مورد معماری داخلی برای آینده را بررسی کنند. آن‎ها باید آیتم‌هایی مانند، جابه‌جایی جمعیت، تکنیک‌های جدید ساختمان‌سازی، خانه‌‎های گروهی، هوشمند و حتی خانه‌‎های بسیار کوچک را در نظر می‌گرفتند.

نتایج باید بر اساس انواع روش‌های جامعی بنا می‌شد که تغییرات فرهنگی می‌‎توانند بر نحوه زندگی ما تاثیرگذار باشند. سازمان خانه زنده (Home Alive)، این ادعا را مطرح کرد که اساس عناصر برنامه‌ریزی برای خانه‌های امروزی، منعکس‌کننده شیوه زندگی ما نیست. همچنین فضاهای استاندارد با فعالیت‌هایی که انجام می‌دهیم مطابقت ندارد.

این سازمان پیشنهاد کرد که به ساکنان ساختمان، فقط باید یک چارچوب ساختاری که در آن پانل‌ها و تخته‌ها قابل‌تعویض باشند، تحویل داد. در این فضا، اتاق‌ها می‌توانند به‌صورت منحصربه‌فرد بازتعریف شده و همیشه بر اساس نیازهای ساکنان مطابقت داده شوند.

برنده این رقابت حتی پیشنهاد داد، طول زمانی که ما به‌صورت سنتی می‌گذاریم تا وظایف مختلفمان را انجام ‎دهیم، می‎تواند تغییر کند. مثلا می‌‎توان طول روز کاری مطابق با طلوع و غروب خورشید در نظر گرفت. بنابراین در طراحی خانه یک جدایی مکانی و زمانی بین کار بیرون و کارهای خانه ایجاد می‌‎شود. این وضعیت نه‌تنها طراحی خانه را زیر سوال می‌برد، بلکه چگونگی و زمان انجام کارها در آن را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

روشن است که نحوه تعریف و طراحی خانه‌ها، دیگر جوابگوی نیازهای ما نیست. تقریبا تمام جوانب محیط زندگی ما به شکلی تغییر کرده که با پیشرفت‌های تکنولوژی و نیازهای متغیر جامعه مطابقت داشته باشد. روش زندگی ما و فضاهایی که به آن نیاز داریم نیز تغییر کرده است. بنابراین زمان آن رسیده که از خود بپرسیم خانه واقعا چیست.

خانه برای ما یک فضای خصوصی پراهمیت است که در آن احساس امنیت و آرامش را، به‌دوراز بقیه جهان تجربه می‌کنیم. اما باتوجه‌به دیجیتالی‌شدن دنیا و تغییرات ناگهانی که بعد از پاندمی کرونا اتفاق افتادند، چگونه می‌توانیم معنای خانه را بازنگری کنیم؟ در این مقاله تغییر کاربری اتاق‌هایی که خانه را می‌سازند مورد بررسی قرار دادیم و در مورد حذف بعضی فضاها مانند آشپزخانه، صحبت کردیم.